Twierdza w Wielkie Łuki obwodzie pskowskim – historyczne i kulturowe pomnik. Twierdza ta zachowała się w formie, która nabyła na początku 18 wieku. Do tego czasu te wzmocnienia zmienił i перестраивались, te starsze warianty budynków nie zachowały się.

Obecność tutaj fortyfikacji potwierdza się po raz pierwszy w kronikach w 1198 roku. Do tego czasu pisemnych informacji o tym obiekcie nie ma. W летописном kompendium opisuje inwazję na Wielkie Łuki plemion litwinów i полочан, którzy spalili domy mieszkańców – "mieszkania", a ci znaleźli schronienie w "mieście", czyli na kremlu. Później w 1211 roku новгородская zapis zauważa budowę fortyfikacji wraz z новгородцами.

W 1493 roku w kronice opisuje nowa budowa fortyfikacji na miejscu starych. Wskazuje również, że budowa powierzono wielkim księciem Iwanem Васильевичем. O tych budowli zachowały się świadectwa naocznego świadka, austriackiego dyplomaty Zygmunta Герберштейна, w "Zapiskach na temat Moskwy", które napisał w czasie swoich podróży po Rosji w 1517 i 1526 roku.

Jest zasadnicza różnica w wartościach "kreml" i "twierdza", które mają zastosowanie do budynków z różnych okresów. Na początku był to kreml – wzmocnienia z paling lub innego materiału. On znajdował się na lewym brzegu rzeki Ловать. A później powstała jeszcze twierdza – ziemny wał z grubym i wysokim острогом, drewnianymi wieżami i проезжими bramą. Twierdza опоясывала całe terytorium miasta, które znajdowało się na obu brzegach Ловати. Później kreml stał się częścią wielkiej twierdzy, защищавшей całe miasto.

Od 26 sierpnia do 5 września 1580 roku doszło do ataku na miasto wojsk Stefana Batorego, które zniszczyły kreml i twierdza. Jednak zdobywca pilnie potrzebne w fortyfikacji i zaczął szukać nowego miejsca do ich budowy. Obejrzał teren, postanowił wykorzystać to samo miejsce i dla nowych fortyfikacji. On nawet własnoręcznie opracował plan budowy. W ten sposób 17 września 1580 roku prace zostały zakończone i fortyfikacje po raz kolejny przebudowany.

W 17 wieku, w okresie Smuty, w wyniku kilku najazdów zamek ponownie został zniszczony. W tym momencie ona stanowiła городовые ściany i 12 wież. W dwóch z nich znajdowały się przemijamy bramy. Całkowity obwód wszystkich fortyfikacji wyniósł około 1125-1156 metrów.

Twierdza, która zachowała się do naszych czasów, został zbudowany zgodnie z dekretem Piotra I w latach 1704-1708 i znajdowała się na lewym brzegu Ловати. Teraz to była twierdza typu bastionowego. Autorem projektu był matematyk Магницкий L. F. Budownictwo odbywało się pod nadzorem generała Naryszkina. Twierdza miała kształt błędnego sześciokąt z sześcioma bastionami na narożach, dwanaście miedzianych i czterdzieści żeliwnych broni, dwie мортиры.

Po zakończeniu bitwy pod Połtawą, czyli po 1709 roku, znaczenie twierdzy zostało utracone. W czasie wojny z Napoleonem w 1812 roku, w niej znajdował się punkt zborny wojsk rosyjskich.

Oprócz obiektów wojskowych, wewnątrz twierdzy było dwa świątyni – Resurrection katedra z dwoma kaplicami bocznymi i Mikołaj świątyni. Również na terenie twierdzy znajdowały się beczki z prochem, koszary, гауптвахта, sklepy, spichlerze, kuźnia, policyjną dziedziniec, kancelaria, więzienie, spożywcze magazyny.

W czasie Ii wojny światowej twierdza odzyskało swoje znaczenie i stała się miejscem Великолукской operacji w latach 1942-1943. Dziś zamek jest muzeum (od 1971 roku). W niej sześć bastionów i dwie pary bramy. Wysokość ścian sięga 21, 3 metry, a wież – 50 metrów. Łączna powierzchnia jest równa 11, 8 hektarów.