Kościół Świętego Pantelejmona lub, jak to nazywa, Боянская kościół - niewielki, ale jednak bardzo ciekawy świątynia znajduje się w Бояне, na przedmieściach stolicy Bułgarii, w pobliżu podnóża góry Witosza. Budynek jest zbudowany w kilku etapach: wschodnia część (najstarsza) pojawiła się nie później niż w X-XI w. i stanowiła niewielką kaplicę. W XIII wieku do niej, na polecenie króla Калояна, dobudowano dwupiętrowy świątynia, a później jeszcze kilka wieków, w XX wieku, do architektonicznego kompleksu dodał jeszcze i dwupiętrowy zachodni ganek.

Kościół Świętego Pantelejmona jest wpisane na listę Światowego dziedzictwa UNESCO, znajdują się tu unikalne w swoim artystycznym cech freski, będące, zdaniem wielu badaczy, jednymi z najlepszych zabytków amerykańskiej sztuki okresu średniowiecza. Tutaj zachowały się malowidła ścienne z dwóch okresów: XI-XII wieku i 1259 roku. Najstarsze malowidła ścienne wykonane w suchawy sposób (zresztą, tradycyjnej dla tego czasu) bizantyjskiego i wprowadzeni napisami w języku greckim. Ale bardziej interesujące wydają freski drugiego okresu: w 1259 roku zostały naniesione na ściany bezpośrednio na starych, i są powszechnie uznane arcydzieła światowego malarstwa.

W sumie na ścianach świątyni Św. Pantelejmona na zdjęciu prawie dziewięćdziesiąt sceny z Pisma Świętego. Bardzo często spotyka się postać Jezusa Chrystusa (więcej 20 razy). Tutaj widzimy go w różnym wieku i w różnych sytuacjach życiowych, co symbolizuje jego trudną drogę i przeszkody, które pokonał, aby przynieść ludziom miłość i przebaczenie. Również na ścianach kościoła można zobaczyć obrazy świętego Pantelejmona, świętego Mikołaja (świątynia została poświęcona mu jakiś czas), Najświętszej Maryi panny, patrona kościoła króla Калояна i jego żony – Десиславы.

Wyjątkowość fresków z kościoła polega na tym, że zostały one napisane w stylu острохарактерной malarstwa. Wszyscy bohaterowie są bardzo zindywidualizowane i wśród setek osób nie spotkasz ani jednego powtarzającego się: każdy obraz wyraża swój charakter i swoje emocje. Te freski również skłaniam się do realizmu w odwzorowaniu rzeczywistości: ludzie z różnych warstw społecznych tutaj rysują się w ubraniu i w otoczeniu przedmiotów, tradycyjnych dla swojego statusu i czasu, w którym żyli.