Klasztor Achtala umieszczono w pobliżu tytułowego miasta na wysokiej półce góry.

Achtala został założony w X wieku jako jeden z obronnych. Około XIV wieku nosił nazwę Пхиндза-hanka, co w tłumaczeniu oznaczało "kopalnię miedzi". W XI w. cytadela Achtala była ważnym punktem strategicznym królestwa Кюрикидов. Napis na хачкаре mówi o budowie w 1188 r. w kościele Najświętszej maryi Panny córką władcy Ташир-Дзорагета Кюрике Mariam.

W XIII w. właścicielami Achtala nierdzewnej Закаряны. Po pewnym czasie stał się największym халкидонитским klasztoru, a także centrum kulturalnym Północnej Armenii. W XIV wieku nazwa "Пхиндза-hank" zniknęło z historycznych źródeł. Mniej więcej w latach 30-tych XIV wieku klasztor wszedł w skład Ахтальской archidiecezji Мцхетского католикосата. W pierwszej połowie XV wieku po raz pierwszy w źródłach wspomina się wioska o nazwie Achtala, będąca własnością gruzińskiego католикоса.

Na początku XVIII w. klasztor Achtala przyszedł na całkowite spustoszenia. W 1801 r. rosyjski cesarz Aleksander I wydał dekret o przekształceniu klasztoru w centrum Greckiej Cerkwi Prawosławnej na Zakaukaziu. Na dzień dzisiejszy to najważniejsze miejsce pielgrzymek greków. Każdego roku 21 września przyjeżdżają w Ахталу, aby uczcić święto Narodzenia matki Bożej.

Główną świątynią jest Surb Аствацацин, wzniesiony w XIII w. Każda strona świątyni ozdobione tradycyjnym gruzińskim ornamentem. Ściany kościoła Najświętszej maryi Panny pokrywają wspaniałe, dobrze zachowane malowidła, i tylko twarz matki Bożej jest wybity hordy Tamerlana. W конхе można zobaczyć siedzącą na tronie Matki boskiej z Dzieciątkiem, trochę poniżej - pas z Евхаристией i dwa rzędy figury świętych. Na wschodniej, południowej i północnej ścianie transeptu przedstawiają sceny z życia Chrystusa i matki Bożej, świętych i męczenników, na zachodniej ścianie — Sąd ostateczny, a w pomieszczeniu, w południowo-zachodniej części świątyni przedstawione historii proroka Eliasza i Jana Chrzciciela.

Oprócz głównego kościoła w klasztorze znajduje się mały kościół świętego Bazylego i ruiny jednopiętrowego budynku mieszkalnego obudowy.